षड दशंन प्याखंया न्ह्यसःया लिस ...

१। षड दशंन प्याखंया मूति ९उद्देश्य छु ० छु खः रु
 वा

१। षड दशंन प्याखंया बारे व्याख्या विवेचना यानाः दिसं रुरु

 वा
 थन हरिद्धारा कुम्भ मेला जुलो
थुगुलि पवए कालसं मुक्ति पद लय 
निमित न। स्नानादि याव जि नं भण्डार विय


१। षड दशंन प्याखंया मूति ९उद्देश्य छु ० छु खः रु
 वा

१। षड दशंन प्याखंया बारे व्याख्या विवेचना यानाः दिसं रुरु

 वा
 थन हरिद्धारा कुम्भ मेला जुलो
थुगुलि पवए कालसं मुक्ति पद लय 
निमित न। स्नानादि याव जि नं भण्डार विय

थुगु षड दशंन प्याखँया नाटकया च्वमि  ख्वप देय्या अन्तिम जुजु    जुजु रणजित मल्लं च्वयादीगु खः ।
थ्वय्कलं  ने.सं. ८४२—८९० साल तक्क शासन यानादील । अतिकं  स्वभावम्ह, शील स्वभाव बांलाःम्ह, सदव्यवहार याइम्ह,    शान्त स्वयाम्भावम्ह सकल लिसें मिले चले जुइमाःम्ह मातृ भाषा अनुरागीाम्ह लिसें
 प्रजावत्सलम्ह जुजुया रुपं जक मखु भाषा,  लिसें  नेपालभाषा साहित्यय् नाटकलिसें  भाषा, साहित्य हुलाप्याखं  व मुख्यतयाः कला, संस्कृति ब्बलंकेयानिम्तिं मन क्वसाःम्ह  जुजु खः ।
थःगु शासनकालय् लायकूया दबुली, त्वाःत्वाःया दबुली प्राचीन नाटक विधाया विकास मध्यकालय सांस्कृतिक व धार्मिक प्याखं इलय् ब्यलय हुइके ये, यल, ख्वपया जुजुपिसं याःगु खनेदु । मल्लकालय बियाः देया साहित्यकारपिं व साहित्यकारपिन्त यक्व प्रजावत्सल जुजुपिसं साहित्य, संगीत व कलाया प्रोत्साहन बियादीगु खनेदु । दुग्यंगु ज्ञान दयेकाः थःपिसं फक्व नाटक च्वयाः संस्कृतभाषां षड्दर्शनया अर्थ षड्९खुग, दर्शन योगदान बियाः नाटकया धुकू जायेका बकूगु खनेदु। ९ दर्शनकथं खगू दर्शन धैगु अर्थ वः । न्याय, वैशेषिक, गथे९ सिद्धिनरसिंह मल्लया ‘एकादशीबतु सांख्य, योग, पूर्ववेदान्त, उत्तरवेदान्त थथे खुगू ९ने।सं।७५३० छधाःप्याखं नेपालभाषाया दकले न्हापांगु दर्शनया विषययात कया तःसां थुकी खुगू दर्शनकथं प्याखं खः । थ्वयां लिपा वय्कःयागु हे ुकातिप्याखुं वनाच्वंगु मदु । तर मनूतय्गु जीवनया अन्तिम नेपालभाषा व संस्कृतभाषां ने।सं।७६१ स च्वःगु लक्ष्य धैगु हे आध्यात्मिक भावनायात जागृत यानाः खनेदु । श्रीनिवास मल्लया देशावतारु छधास्प्याखं, जीवनयात आत्मसन्तुष्टि जुइक मोक्ष प्राप्त यायेगु जगतप्रकाश मल्लया मूल्देव शशीदेवु पूधाःप्याखं धैगु हे समष्टिरुपं दर्शनया फल प्राप्त ज्वीकथं थ्व नेपालभाषाया न्हापांगु पूधाःप्याखं खः । भूपतीन्द्र नाटकया नां षड्दर्शन तयातःगु खनेदु । दार्शनिक मल्लया ुविक्रम चरितु, ुश्रीखण्ड चरितु, ज्ञानया अध्ययन यायेबले नं व नां तयातःगु पाछि ुस्येमन्तकोपाख्यानु, ुपद्मावतीु प्यंग पूधाःप्याखं जूवइ । प्याखंच्वमिं थ्व नाटकम् मनूतय्गु जीवन खनेदु । रणजित मल्लया ुययात्सु पाख्यानु, अनित्य खः धैगु दार्शनिक ज्ञानं सीका कायेफु । थ्व ुकृष्णचरित्रु, ुमदन चरित्रु पूधाःप्याखं व छधास्प्याखं ज्ञान प्राप्त ज्वीगु धैगु हे पारमार्थिक ९परमसत्युषड्दर्शनु च्वयादीगु दु । जयप्रकाश मल्लया परमार्थ सम्बन्धी० ज्ञान प्राप्त ज्वीगु खः । थुगु ुरत्नेश्वर प्रादुर्भावु, वीरध्वजपाख्यानु पूधाःप्याखं पारमार्थिक ज्ञान दयेवंतिनि जीवन पश्चात भीत खनेदु । नाटक विधाया दृष्टिकोणं मल्लकालीन तःधंगु मुक्तिपद लाइगु जुइ। थज्यागु अमूल्यगु शासनकालयात स्वर्णकाल धायेबहः ।

आध्यात्मिक दर्शन विषययात कःघानाः छु छु दर्शनया त्रि।वि। वि।ए। स्वं गूगु दँया पाठ्यक्रमय् ख थुगु नाटकय् न्ह्यथनातःगु दु । अर्थात मोक्षपद दयाकातःगु षड्दर्शनु छधास्प्याखं च्वयादीम्ह ख्वपदेया झीसं लायेफयेके माल धकाः दर्शनया खं दयाकाः च्वयातःगु दु । हानं मुक्तिपद लायेगु ख नं च्वयातःगु खुगू वर्गया प्राणीकथं ब्वथलातःगु दु। धः वर्ग ९ दु। मुक्तिपद लायेत दकले न्हापां जीवनय् क्रममुक्ति महाद्यः पार्वती, ब्रम्हचारी वर्ग ९ केशवानन्द, तिप् लायेमाःगु दु । क्रममुक्ति लायेत हरिद्वारयात वर्ग – अचिन्त्य भारथी ९ प्रेमावती, शिवभक्त राय क्रममुक्तिया मुख्यगु थाय् नालातःगु दु। उकिं ९ गुणनयनी मृगनयनी, योगी वर्ग ९ ज्ञाननाथ, हरिद्वारय् स्नान यानाः बिन्दुमाधवया दर्शन यानाः अतीमफकीर, व्यापारी वर्ग ९ भावसुन्दर, एकचित्तं ईश्वरया ध्यान भावना यायेबलेतिनि विनयसुन्दर, तीर्थयात्री वर्ग ९ वसुएया, संगम ऐया। कममुक्ति झीत लाइ धैगु च्वमिया धापू खः । च्वमिया अन्तिम छधाःप्याखं षड्दर्शन च्वःगुया क्रममुक्ति धैगु जीवन मुक्त ज्वीत मदयेक मगाःगु छु तिथिमिति उल्लेख जुयाच्वंगु मदु । नाटक च्वःगुया साधन ९ज्याभः० खः । क्रममुक्तिया साधनं सगुण उद्देश्य मोक्ष प्राप्ति खनेदु । ब्रम्हत्वय् लानाः निरन्तर ब्रम्हचिन्तनंतिनि अःपुक्क शास्त्रीय विधिं दबूया ल्यूने खिंबाजं व म्येखलः लीन ज्वी । थ्व ब्रम्हय् लीन ज्वीगु धैगु हे बास्तवय् दथुया लपू जःखः दुथ्याकाः स्वकुमिपिन्त न्यैपुका मुक्ति प्राप्ति ज्वीगु खः । थुगु नाटकय् थज्यागु बीगु प्राचीन नाटकया विशेषता थुकी नं खनेदु । महत्त्वपूर्णगु दर्शनया समष्टिगत खं दुथ्याकातःगुलिं दबू त्रिकोणात्मक शास्त्रीयकथं प्याखंम्वस्त दबूया व नाटकया नां षड्दर्शन तयातःगु अनुमान यायेफु। न्हापांगु कोणय व निगूगु कोणय् च्वनाः शास्त्रीय
थ्व नाटक शैवधर्मया आधारय् शिव पुराणया राग, ताल नापनापं खल्हाबल्हा न्ह्याकेगु नाटकया लिधंसा कयाः न्ह्याकातःगु दु । थुकिया कथावस्तु मेगु विशेषता खनेदुगुलिं थ्व नाटकयात प्राचीन प्राचीन नाटकया विशेषताकथं श्री ३ नृत्यनाथाय गीति नाटक धकाः नं धायेबहः । नमः धकाः नन्दी म्ये सुरु याकाः न्ह्याकातःगु दु । थ्व प्याखनय गुंगू लु दु । लु पतिकं राग व बनाटकया मूपात्र महाद्यः व पार्वतीं थःथःगु परिचय ताल गथेकि माल्लव, वसन्त काफी, सारंगी, अलोकया माध्यमं बी धुंकाः निम्हं पुण्यभूमि कैलाशय आसावली, धनाश्री, सोरथ, गौरो आदि माःथाय् माःकथं
चा आराम कयाः लिपा हरिद्वारया तीर्थस्थलय प्रस्तुत जुयाच्वंगु दु। महाद्यः व पार्वती, अचिन्त्य मान यानाः बिन्दुमाधवया दर्शन यानाः अन्तरध्यान भारथी व प्रेमावती, शिवभक्त राय व गुणनयनी जुइगु क्यनातःगु दु। अचिन्त्य भारथी वया कलाः मृगनयनीपिनि दथ्वी ज्वीगु घटना विशेष श्रृंगारिक मावती हरिद्वारया कुम्भमेलाय म्वःल्हुतकि मोक्ष प्रधान खनेदु । थ्व नाटकया मू रस श्रृंगार रस प्राप्त ज्वीगु कारणं वःगु खनेदु । केशवानन्द खःसा गनं गनं वीररस, शान्तरस, रौद्ररस नं सहचारी, व्यापारी सेठ भावसुन्दर व विनय सुन्दरपिं, दुथ्याकातःगु दु। किरातीवंशी जुजु शिवभक्तराय वया कलाःपिं थुकी छ्यलातःगु भाषाशैली सरल मजू । सपनयनी व मृगनयनीपिं अथेहे वसुऐया व संगम पुलांगु थुइके थाकूगु खग्वःत गथे निस्सार, पैसार, ऐसा, ज्ञाननाथ कानफट्टा योगी अतीम फकीर थुपिं तिपं, दवंदु, परिंदु, परिपिं आदि आदि छ्यलातःगु दु । नमोक्ष प्राप्तियानिम्तिं हरिद्वार वःगु क्यनातःगु दु। सुरुनिसें अन्तय तक्क नं थासं थासय् संस्कृत खग्वः
व नाटकय दुथ्याकातःपिं पात्रतय्सं छ्यलातःगु दु। गनं गनं नेपाली, हिन्दी, उर्दु खंग्वः नाटकीयधंगं ब्वति कयाच्वंगु दु। मिसा पात्र व नं खनेदु । थुकी अप्पो अन्त्यानुप्रास अलंकार मज पात्र यानाः जम्मा झिंप्यम्ह ९१४० पात्रमध्ये छ्यलातःगु दु। थौंकन्हेया ुज्यूु, ुजि वयेु यात सुपिपात्र महाद्यः व पार्वतीयात कयातःगु दुसा मेपिं जिवखे, ुनुु यात ुनुयोु खग्वः छ्यलातःगु दु । सहायक पात्रकथं कयातःगु दु। सम्पूर्ण पात्रतयत भतिचायात खच्छि, खं छगूयात खं छहति, क्षमायात तर विभिन्न पात्रतय्सं मोक्ष प्राप्तिया केन्द्र विन्दु खेमा, आपतियात आँटकथं पुलांगु भाय्या बँग्वः हरिद्वारया महिमायात मुख्यगु तीर्थस्थल खंकूगु खयात छ्यलातःगु नं दु । भूतकाल क्रिया खग्वः ‘जुलु, धन, तिबः ब्यूगु दु। थेन, वल, बिल, काल, धाल आदियात जुलो, धनो, थ्व नाटकय् मिसात धैपिं खालि मिजंतय्गु थेनो, वलो, बिलो, कालो, धालोकथं ल्यूनेया वर्णयात छु न छु इच्छापूर्ति याइगु माध्यम जक खः धैगु ओकारं च्वयातःगु दु।
क्यंगु दु । मिसातयत गनं नं न्हापां खं न्ह्यथ्यंकातःगु थ्व नाटकया च्वमिया कमजोरी पक्ष मदु । भारतपिसं ख ल्हाइगुली खालि सहमति बीगकथं ुषड्दर्शनु नां छुनातःगुया पाछि अर्थ काचाक्क कयातःगु दु। उकिं थुकी पुरुषप्रधान्यता खनेदत । ल्वीके थाकु । थुकी बाखंचुया घटनाक्रम नं छगूयां थ्व थौंकन्हेया समाजयात छतिं हे मल्वः । ल्यू मेगु घटना सलल न्ह्याःवनाच्वंगु खनेमदु । थ्व नाटकं झी पुर्खापिंसं झीत झीसं योगी सम्प्रदायया दथ्वी द्वन्द्व क्यनाः इपिं नं अहम् भाविसन्ततितयत जीवनय क्रममुक्ति ९मोक्षप्राप्ति० या अभिमानी ज्वी यः धैगु क्यंगु दु । थीथी पात्रतय्गु ल लीगु छगू नं जीवन दर्शनया दकले तःधंगु महत्त्वपूर्णगु चरित्र चित्रण यायेगुली विशेष ध्यान ब्यूगु खनेमदु। ज्या खः धैगु सन्देश बीगुली कुतः जूगु खंकेफु। ।