Wednesday, September 13, 2023

नेपालभाषा छाय् ब्वनेगु ?

अप्वः नेवाःतसें थ: नेवाः जूगुलिं नेपालभाषा ब्वनेगुयात अनावश्यक थें ताय्‌काः च्वंगु दु । थःगु हे भाषा, लिपि व विस्कंगु संस्कृति दुगु नेपालभाषा सय्‌के सीकेया नितिं दँय्‌दसं आपालं विदेशी विद्वानपिं नेपालय् वयाच्वंगु दु । नेपालभाषाया महत्त्वयात थुइका: थौं जर्मन, फ्रान्स व जापानय् तक नं नेपालभाषायात विश्वविद्यालयतकं दुथ्याके धुंकूगु दु । थीथी भाषा जाति दुगु नेपालय् नेवाःतय्‌गु विशेष थाय् दु । उकिं संयुक्त राष्ट्र संघ व दातृ देसं नेपालभाषा व मेमेगु आदिवासी जनजातिया मातृभाषाया उत्थानया नितिं स्थानीय भाय्‌यात अनिवार्य रूपं व्यवस्था जुइमाः धइगु निर्देशन तक बी धुंकूगु दु । 




राज्यस्तरं नं थ्व हे मां भाय्‌यात विशेष स्थान बीगु धयावयाच्वंगु दु । थ्व धइगु नेपालभाषाया भविष्य बांला: धइगुया चिं खः । उकिं दक्ष जनशक्तिया विकास यानाः लजगा:मूलक व ज्ञानमूखी जुइगु नितिं नं नेपालभाषा ब्वनेमाःगु थौंया आवश्यकता खः ।  नेपालभाषा ल्हाय्‌ सय्‌वं नेपालभाषा पोख्तम्ह जुइमखु । नेपालभाषा सःम्ह मनू उम्ह खः, गुम्हसिनं च्वय्‌गु, ल्हाय्‌गु, ब्वनेगु नापं नेपालभाषाया संरचना थूम्ह जुइ । थुकि दुनेया रहस्य थुइकेगु नितिं नं नेपालभाषा ब्वनेमाःगु खः । नेपालभाषा मल्लकालय् राष्ट्रभाषा जनभाषा कथं छेले धुंकूगु तसकं तःमिगु पुलांगु वाङ्गमय दुगु भाषा खः । उकिं हे थौं अन्तराष्ट्रिय विद्वानपिनिगु मिखा नेपालभाषा व नेवाः संस्कृती लाःगु खः । धात्थें धाय्‌गु खःसा नेवाः धइपिं भाषा, लिपि व संस्कृतिया धुकू खः । थुज्व:गु भाषायात झीसं छाय् मब्वनेगु अप्वः नेवाःतय्‌गु म्हुतुइ नेपालभाषा ब्वनाः ज्या दइमखु, छु फाइदा दइ धइगु न्हेस: दनाच्वंगु दु । वास्तवय् नेपालभाषा ब्वनाः यक्व फाइदा काय्‌फइ ।   

१. थःगु हे भासं च्वय्‌गु, ब्वनेगु जूगुलिं थुइका काय्‌त अ:पुइ व मेपिंत थुइका बी फय्‌वं थः नेवाः जुयागुली गर्व जुइ । २. म्हो ई जक ब्वनाः पास याय्‌फइगुलिं मेगु विषययात अप्वः ई बीफइ । 

३. मेगु न्ह्यागुं विषय कया: ब्वनाच्वंसां नेपालभाषा कया: ब्वने दु ।  

४. मानविकी संकाय अन्तर्गतय्‌ देवनागरी लिपि छेला: नेवा: भाय्‌या माध्यमं शिक्षण जुइ  ।  

५. नेपालभाषा अःपुक थुइका काय्‌ फइगुलिं अप्वः नम्बर हयाः प्रतिशत अप्वय्‌केत गुहालि जुइ । 

६. मेमेगु विषय गथेकि समाजशास्त्र, मानवशास्त्र, भाषाविज्ञान तथा ऐतिहासिक अध्ययन याय्‌त गुहालि जुइ । ७. वि.सं.२०७२ सालया सम्विधानया स्वंगूगु ब्व, मौलिक हक व कर्तव्यया व्यवस्था अन्तर्गतया ३२गूगु धाराया उपधारा ल्या: ३य् नेपालय्‌ बसोबास यानाच्वंपिं प्रत्येक नेपाली समुदाययात थ:गु भाषा, लिपि, संस्कृति, सांस्कृतिक सभ्यता व सम्पदाया सम्बर्द्धन व संरक्षण याय्‌गु हक दइ धका: च्वयात:गु दु । थ्व हे हकया व्यवस्थाकथं सरकारं स्थानीय निकाय अन्तर्गत येँ महानगरपालिकां वि.सं. २०७८ सालनिसें आधारभूत तह छगू तगिंनिसें च्यागू तगिंतक स्थानीय भासं शिक्षण याकेगु व्यवस्था लागू याय्‌धुंकूगु दु ।  

८. नेपालभाषा धाय्‌बले भाषाया जक अध्ययन जुइमखु । थुकी नेवा:लिसें सम्बन्धित्‌ सम्पूर्ण विषयवस्तुयात क:घाया: विस्तृत अध्ययन याय्‌गु ह्वता: चूलाइ । 

९. नेवा: जुया: नेवा: भासं मब्वंसा मेपिं सुनां ब्वनी, अले मांभासं ब्वनेगु धइगु सकसियागु नैसर्गिक अधिकार नं ख: ।  

१०. थःगु भाषाया सेवा याय्‌गु थें नं जुइ, थः नेपालभाषा मसः धइगुपाखें मुक्त नं जुइ, मां भासं च्वय्‌गु ब्वनेगु व थ्व भाय्‌यात पुस्तान्तरण याय्‌गु सकल नेवा:तय्‌गु कर्तव्य ख: । सुभाय् ।

No comments:

Post a Comment