Sunday, April 6, 2025

महाकवि गिरिजाप्रसाद जोशीया झ्वाता व हुलाक टिकट प्रकाशन यायेमाःगु माग तयाः ८६ क्वःगु जन्मजयन्ती हन

  

सक्वय् महाकवि गिरिजाप्रसाद जोशीया पुर्न कद  झ्वाता पलिस्था  व हुलाक टिकट पिथनेमाः  कजि रिदेन महर्जन

काठमाडौं। रत्न राज्य लक्ष्मी क्याम्पसया सुकुन्दा साहित्य पालापाखें महाकवि गिरिजाप्रसाद जोशीया ८६ क्वःगु जन्मजयन्ती हंगु दु  ।

थौंसिबे निदँ न्ह्यनिसें  मदिक्क हनेगु झ्वलय् वंगु बिहिबाः महाकविया बुँदि हनेगु झ्वलय् चैत्र १५ गते तीन कुने आन्दोलनय् ज्यान गुमेयानादीपिं स्थानीय नेवाः समुदाय निम्ह सपुतपिं सबिन महर्जन व पत्रकार सुरेश रजकया  आकाझाकां मदुगुलिई सुखावति भुवनय् बासः लायेमा धकाःकामना यासें  छगू मिनेट मौन धारण याःगु खः । 



ज्याझ्वःया विशेष पाहां वल्र्ड नेवा अर्गनाइजेशनया संस्थापक नायः, साहित्यकार नापं मातृभाषा सेवी डा. बालगोपाल श्रेष्ठं महाकवि गिरिजाप्रसाद जोशी छम्ह महान साहित्यकार जूगु खँ न्ह्यथनादिसें वय्कःया नेतृत्वय् सक्वय् थीथी साहित्यिक व  सांस्कृतिक ज्याझ्वःया ग्वसाः ग्वःगु खँ लुमंकादिसें वय्कलं थीथी साहित्यिक व सांस्कृतिक ज्याझ्वः याइगु व महाकवि  गिरिजा जोशीं रचना व वय्कलं दयेकादीगु जनता म्ये हाला चेतना थनेगु ज्यानादिगु लुमंकाःदिल । 

महाकाव्य निसेंकया आपालं कृति त्वःतादीम्ह महाकवि गिरिजाप्रसाद जोशीं ४९ दँया चीहाकःगु उमेरय् हे थ्व संसार त्वःताः वन धाःसां वय्कलं ७० स्वयां अप्वः साहित्यया कृति सिर्जना यानाः नेपालभाषा साहित्यया धुकू जायेकाः अमूल्य योगदान बियादीगु खँ कनादिल। वय्कः संसार त्वःता वने धुंकूसानं थः लगायत नेपालभाषा ख्यया आपालं साहित्यकारपिनिगु नितिं प्रेरणाया स्रोत जूगु  धयादिल ।

अथेहे विशेष पाहा रत्न राज्य लक्ष्मी क्याम्पसया नेपालभाषा स्यनामि योगेन्द्र राजकर्णिकारं महाकवि गिरिजा जोशीया साहित्य प्रगतीवादी, जीवनवादी दृष्टिकोण उत्पिडित वर्गयात शोषणया विरोधय् संघर्षया नितिं उत्प्रेरणा जूगु धकाः चर्चा यानाः दिल । अथेहे व उगु क्याम्पसयाहे मेम्ह विशेष पाहा स्यनामि श्रमिला सुवालं महाकवि गिरिजा जोशीया व्यक्तित्वयात कयाः चर्चा यानादीगु खः ।

रत्न राज्य लक्ष्मी क्याम्पसया पुलांम्ह ब्वनामि रूपा शाही, सुकुन्दा साहित्य पालाया कजि  रिदेन महर्जन व विशेष पाहां डा. बालगोपाल श्रेष्ठं महाकवि गिरिजा प्रसाद जोशीं च्वयादिगु जनताया सः, म्ये, चिनाख व ज्याझ्वःया सभानायो  प्रशान्त डंगोलं नेपाःया समाजय् खनाच्वंगु विसंगत व विकृतियात कयाः चिनाखं वाचन यानादिल । 

अथेहें ज्याझ्वलय् महाकवि गिरिजा प्रसादया जि ख्वयां छु याय् म्ये नेपालभाषाया म्य नेपालभाषाया संगित  ख्यलय् नांजाःम्ह म्ये हालामि तेजवती जोशी हालादिगु खः । 

  मातृभाषाया बारे जागरण ब्वलंकेगु नितिं नं जूगु उगु ज्याझ्वलय् मेम्ह विशेष पाहाँ यल नेपालभाषा सहजकर्ता  पुचः नायः पवित्रकुमार महर्जनं थुगु साहित्यिक ज्याझ्वलं थः प्रभावित जूगुलिं थज्याःगु सिर्जनात्मक ज्यायात निरन्तरता बीमाःगु बिचाः प्वंकादीगु खः । 

साहित्यिक ज्याझ्वःया कजि रिदेन महर्जनं नेपालभाषा अभियानयात निरन्तरता बीत साहित्यिक ज्याझ्वःत ग्वसाः ग्वयागु जानकारी बियादीगु दु ।

अथेहे वय्कलं सक्वय् महाकवि गिरिजाप्रसाद जोशीया पुर्न कद सहित झ्वाता पलिस्था यानाः महाकविया हुलाक टिकट पिथनेमाःगु खँ कनादिल । महाकविया जीवनीपाखें थः प्रभावित जूगु वय्कलं कनादिल ।  गथे खसभाय्या महाकवि लक्ष्मीप्रसाद देवकोटा व आदिकबि कवि भानुभक्त आचार्यया जन्मजयन्तीयात सरकारं मान्यता बियातःगु दु  अथेतुं मातृभाषाया उत्थानय् अतुलनीय योगदान बियादीपिं महान् व्यक्तिपिनिगु जन्मजयन्ती हनेगुलिइ वर्तमान स्थानीय तह व नेपाःया सरकारं नं कन्जुस्याइ याये मम्जूगु खं कनादिल । 

ज्याझ्वलय् मूपाहां  संस्कृतबिद् प्रकाशमान शक्वं नेपालभाषाया महाकवि गिरिजाप्रसाद जोशीयात गुरु व सहकर्मीया रुपय् लुमंकाः दिल । वय्कः बहुआयामिकताय् धनी व अपवादात्मक प्रतिभा दुम्ह खः धयादिल । वय्कलं महाकवि जोशीया विशेष यानाः शोषित व उत्पीडित जनतायात लक्षित यानाः च्वयादीगु साहित्यिक कृतिं प्रगतिशील देय् व अनया जनतायात गहिरो प्रभाव लाकेत सफल जूगु धयादिल ।

लिसें  महाकवि गिरिजाप्रसाद जोशीं सक्वय्  थीथी साहित्यिक ज्याझ्वः ग्वसाः ग्वयेगु व हस्तलिखित पत्रिका पिथनेगु ज्यायात कयाः चर्चा यानादीगु खः ।

ज्याझ्वःया नायः प्रशान्त डंगोलं नेपालभाषा अभियानया व्यस्तताया दथुइ नं ज्याझ्वः ताःलाकेत ग्वाहालि यानादीपिं हनेबहःपिन्त सुभाय् देछासें ज्याझ्वः क्वचायेकादीगु खः ।

चारुमती विहारय् सम्राट अशोकया २३२९ क्वःगु बुदिं हन, चारूमतीया प्रतिमा तयेत प्रस्ताव

 


येँया चाबही लागाय् च्वंगु चारुमती विहारय् चैत्रशुक्ल अष्टमी चैत्र २३ गते शनिवाः चक्रवती सम्राट अशोकया २३२९ क्वःगु बदिं हंगु दु । चैत्र शुक्ल अष्टामीयात अशोक अष्टमी धकाः भारतय् तःजिक हना वयाच्वंगु दुसा व हे दिनय् येँय् नं अशोकया बुदिं हंगु खः । चारुमती विहार गुथिाया ग्वसालय् अले गुथियार परमानन्द शाक्यया संयोजनय् बुदिं हनेज्या जूगु खः । 



सम्राट अशोकया म्ह्याय् चारुमती खः । चारुमतीया इहिपाः येँया देवपाल जुजुलिसे जूगु खः । देवपाल जुजुया नामं हे पशुपति ग्वले लागाया राज्ययात देवपटन धायेगु याना वयाच्वंगु खः । 

उगु इलय् चारुमीया नामं हे चारुमती विहार पलिस्था जूगु खः । अथे हे चारुमती स्टुप नं दयेकूगु खः । 

उकिं सम्राट अशकोकया बुदिं थुगुसी चारुमती विहारय् हे याःगु खः । सम्रात अशोकया बुदिं नाप नापं भिंतुना कालबिल व अन्तक्रिया ज्याझ्व नं याःगु खः । ज्याझ्वःया उद्घोषण कजि परमानन्द शाक्यं यानादिसें अशोकया बुदिंया बारे कनादीगु खः । विहारया थकाली पुर्णविर शाक्यया सभापतित्वय् जूगु उगु ज्याझ्वलय् थीथी ब्यक्तित्वपिन्सं थःथःगु नुगःखँ तयादीगु खः । 

ज्याझ्वलय् गुथियार सचिन शाक्यं लसकुस न्वचू तयादिसें चारुमती विहारया चीहाकलं म्हसीका नापं इतिहास कनादिल । 

ज्याझ्वलय् कोथु चाबही अर्थात गगनजञ्ज महाविहारया पृथ्वी शाक्यं कोथु चाबहीया बारे कनादीगु खः । अथे हे रत्न शाक्यं सम्राट अशो कया बुद्ध शिक्षाप्रतिया लगाव व धमम मिसनया बारे, माधव ढुंगानां सम्राट अशोकया म्हसीका व वय्कःया धापूया 

बारे, मेजर विकास शाक्यं सम्राट अशोकया कलिङ विजय, अनं लिपा पश्चाताप व बुद्धया अनुयायी जूगु बारे कनादीगु खः । 

अथे हे किशोर कुमार लामां सम्राट अशोकपाखें बुद्ध धम्मया १० राजधर्मयात राज्य व्यवसाय् गुगु कथं छ्यलेफइ धइगु बो, रिना लामां धन्दो चैत्य लागाया सम्पदाया बारे, शैलेन्द्र श्रेष्ठं बुद्धया अस्तुधातुपाखें दयेकूगु ८४ हजार स्तूप नापं विहारबारे कनादीगु खः । अथे हे प्रेमानन्द बज्राचार्यं बुद्ध शिक्षाय् ध्यानया महत्व, भन्ते तपस्सि धम्म महास्थाविरं श्रीलंकाय् सम्राट् अशोक, थेर महिन्दा, संघमित्ता थेरीया योगदान, नेपालय् बौद्ध समुदायया  कर्तव्य बारे व नेवाः देय् दबू स्वनिगः वपशेष प्रदेश समितिया निवर्तमान नायः नापं पत्रकार श्रीकृष्ण महर्जनं नेवाः समुदाय व चारुमतीया बारे न्ह्यथसें आः चारुमती विहारय् दुगु चीधंगु चारुमतीया मूर्तियात तःधं याना दयेका सकलसिनं स्वये खनेगु कथंया व्यवस्था यायेमाः धयादिल । उगु खँयात कया गुथिया गुथ्यातसें सकारात्मक रूपंकासें सहलह ब्याके धकाः बचं बियादीगु खः ।

Thursday, April 3, 2025

सुकुन्दा साहित्य पाःलाः पाखें महाकवि गिरिजाप्रसाद जोशीया ८६ बुँदिया लसताय् साहित्यिक याइगु

 

येँ । महाकवि गिरिजाप्रसाद जोशीया ८६ क्वःगु बुँदिँया लसताय्   सुकुन्दा साहित्य पाःलाः पाखें साहित्यिक ज्याझ्वः याइगु जूगु दु । 




उगु ज्याझ्वः मूपाहाँ प्रकाशमान शक्व, विशेष पाहाँ डाक्टर बालगाेपाल श्रेष्ठ, महाकवि गिरिजाप्रजाद जाेशीया कान्छा म्ह काय् यच्चु जाेशी लगायतपिंनिगु ब्वति काइगु जूगु दु ।


थनि निदँ न्ह्यः निसें  सुकुन्दा साहित्य पाःलाः पाखें मदिक्क् महाकबि गिरिजाप्रसाद जोशीया बुँदिँ हना साहित्यिक ज्याझ्वः हने ज्या याःगु खः । 

गुगुल मिटय् ज्याझ्वः जुइगुलिई ७ः३० ताः इलय् ब्वति कयादिइत उगु क्याम्पसया सकल स्यनामि, ब्वनामि अले  सकल मांभाय् ह्यःमिपिन्त ग्वसाखलकं इनाप याःगु दु । 

     To join the meeting on Google Meet, click this link: 

https://meet.google.com/mwr-udtf-vzh 

 

Or open Meet and enter this code: mwr-udtf-vzh

Tuesday, April 1, 2025

पाहाँचह्रेया खुन्हु जूगु हिंसात्मक घतनायात कया नेवाःतय्गु मंकाः विज्ञप्ति

 येँ । नेपाःया स्वनिगःया थीथी जिल्लाय् च्वंपिं नापं देशं पिने नं थीथी देशय् च्वनाच्वंपिं नेवाःतसें पाहांचःह्ेया दिं वंगु चैत्र १५ गते येँया तिनकुने जूगु घटनायात कया मंकाः विज्ञप्ति जारी याःगु दु ।




 न्याम्ह नेवाःया पहलय् जूगु थुगु मंकाः विज्ञप्ति नीस्वम्हेस्यां जारी याःगु खः । नेपालभाषा, अंग्रेजि व नेपाली भाषां याना स्वंगू हे भाषां पिथंगु विज्ञप्तिइ घतनाया दक्वं पक्षय् पारदर्सि अनुसन्धान याना घतना यायेत जिम्मेवार तथा घतना जुइत उस्केय् याःपिं समेत दक्वसित माःमाःकथं दन्द सँजाय बिइत व सकलें पिदितपिन्त माःमाःकथं क्षतिपुर्तिया व्यवस्था यायेत माग याःगु दु । विज्ञप्तिइ थुगु कथं न्ह्यथनातःगु दुः ‘ने.सं. ११४५ चिल्लागा पाहाँचह्रे सुक्रवार कुन्हु आदिवासी नेवाःतय्गु आदिभूमि नेपाःगाः अर्थात स्वनिगलय् जूगु दंगा, हिंसा व अराजक गतिविधिया झ्वलय्  निम्ह होनहार नेवाः ल्यायम्हपिं सबिन महर्जन व सुरेश रजकयात स्याना ब्यूगु प्रति जिमिगु गम्भीर दुख प्वंकुसें व घतनाया सन्दर्भय् पारदर्सि छानबिन यायेत अले, दोसिपिन्त हद तकया कारवाहि यायेत नापं पीडितयात न्याय बिइत जिमिगु इनाप दु। सबिन महर्जन द्राइबर ज्या यातायात व्यवसाय याना सामान्य मध्यमस्तरीय जीवन हनाच्वंम्ह कर्मसील ल्यायम्ह खः। निशस्त्र युवायात म्वास्सां म्वास्सां गोलिं कयेकेगु आदेस ब्यूम्ह अले निहत्था मनूयात विवेक मतसें गोलिं कयेकिइम्ह मनूत म्हसिइका इमित कानूनी कारवाहि यायेमाः।


सुरेश रजक पत्रकारीता पेशाया झ्वलय् सकलसिनत घटनाया बारे जानकारी बिइगु बुखँ मुंकेगु ज्या यानाच्वंबलय् अराजक जत्थां हमला याना मि च्यानाच्वंगु कोथाय् कुनाबिइवं वय्‌कः म्वाःम्वाकं हे मिं छ्वया सीमाल। थुगु घटनाया सत्यतथ्य मालास् थजाःगु अमानवीय नियोजित हत्याया दोषि म्हसिइका हद तक्कया सँजाय व कारवाहि जुइ हे माः। व बाहेक नेवाः कानून व्यवसायी राज सुवाल व प्रेम श्रेष्ठया ज्याकू छ्वयेका बिया वंगु २५–३० दँ निसें या मूवंगु भ्वँ दस्तावेज अभिलेख त नास यानाब्यूगु दु। अथे हे मेमेथासय् नं तोडफोड, मि तयेगु, लुतेय् यायेगु थें जाःगु भौतिक क्षति नं यक्व हे थासय् याना ब्यूगु दु। राजनीतिक परिवर्तनया नां बिया जुइगु थजाःगु हिंसात्मक व अराजक गतिविधिया सिकार निर्दोष नेवाः समुदाय पाखें गुलि जक भोगे यायेगु रु नेवाः समुदाययात बलि बिया सत्ता व भत्ताया राजनीति यायेगु हरकत स्वीकार्य जु हे मजू। स्यंगु भौतिक साधन ला क्षतिपुर्ति याना न्हू दयेके फै, तर म्वायेक म्वायेकं हमला याना स्याना ब्यूगु जीवन व हत्या श्रृंखलाया क्षतिपुर्ति सम्भव दु ला ? थ्व घतनाया दक्वं पक्षय् पारदर्सि अनुसन्धान याना घतना यायेत जिम्मेवार तथा घतना जुइत उस्केय् याःपिं समेत दक्वसित माःमाःकथं दन्द सँजाय बिइत व सकलें पिदितपिन्त माःमाःकथं क्षतिपुर्तिया व्यवस्था यायेत जिमिगु जोरदार माग न्ह्यब्वइच्वना।’

मंकाः विज्ञप्तिइ ल्हाःचिं तयादीपिं थुगु कथं दुः १) डा. शान्तवीर सिंह तुलाधर, २) त्रिभुवन तुलाधर, ३) लाभरत्न तुलाधर, ४) डा. विजय सैंजु, ५) डा. लक्ष्मी भक्त शिल्पकार, ६) भिक्षु आनन्द, ७) श्रीकृष्ण महर्जन नेवाः, ८) डा. रोशन श्रेष्ठ, ९) शान्त प्रकाश श्रेष्ठ, १०) कमल प्रसाद श्रेष्ठ, ११) कस्तुरी श्रेष्ठ,  १२) योगेन्द्र श्रेष्ठ, १३) द्रबिन कर्माचार्य, १४) राम शरण मानन्धर, १५) अमिर महर्जन, १६) देवराज महर्जन, १७) डा. प्रसन्नलाल अमात्य, १८) जीवन पति श्रेष्ठ, १९) सुमन श्रेष्ठ, २०) गंगा बहादुर नेम्कुल, २१) अरुण रंजितकार, २२) सुदय शिलाकार, २३) नरेश नेवाः

Saturday, March 29, 2025

किपूया पुलांगु नां : गुँ दे


(राजेन्द्र कुमार पुताजुया जन्म ने.सं. १०९० अंलागा ४ सं किपूया दकले च्वय् क्वाच्वय् जूगु खः । वय्कः MBA नापं पत्रकारिताय् जुनियर डिप्लेमा सिदयेकादी धुकूम्ह खः । किपू, कीर्तिपुर, प्याकिं थें जागु किपूया पत्रिकाय् सम्पादक जुयादी धुंकूम्ह वय्कः नं इलय् व्यलय् पत्र पत्रिकाय् लेख नं च्वयादी । नापं थौं कन्हय्या कविपिं ल्ययेमाः सा दकले न्हय ने वइम्ह छम्ह शसक्त न्हूम्ह कवि, किपूया कायमचा खः । सं.)




राजेन्द्रकुमार 'पुता'


चर्चा परिचर्चाया झ्वलय् महत्वपूर्ण थाय् च्वनीगु नेपाःया छगू गांया नां काये माल धाय्वं इतिहासय् नं वर्तमानय् नं वया च्वनीगु थाय् किपू हे खः । यक्व इतिहासकार, अनुसन्धानकर्ता व विद्वान विज्ञपिंसं थनया इतिहास व वास्तविकता बारे थी थी तथ्य त लुइकुगु दु ।

त्वनिगःया दक्कले च्वय् समुद्री सतहं ४८०० फीट (१४१८ मीटर) त:जागु किपू देय्यात Hill Town या नाम नं गनं गनं उल्लेख यायेगु याः । अर्थात् थ्व स्वनिगःया दक्कले च्वय् लाःगु छगु शहर जूगु कारणं डांडाया शहरया नां मनुतय्सं तयेगु याः । तर, किपूयात गुँदै, पद्मकाष्ठगिरी (पद्मकाष्ठपुर), कीर्तिपुर, नाप नापं गनं गनं 'क्यपू' धका: उल्लेख यायेगु याना: वया च्वंगु दु । स्वनिगःया मेमेगु वस्ती थेंतुं जूसां किपूया छगू ब्यागलं अस्तित्व व ब्यागलं म्हसीका (परिचय) दु । थुकिया पलिस्थाया सम्बन्धय् कया: विद्वानतय्सं विभिन्न तथ्यत लुइकुगु दु । दक्कले पत्याः याये बहःगु तथ्य जुजु शिवदेव तृतिया जूवःगु दु । थौंस्वया: करीव ९०० (गुस: दं) न्हय: नेपा: चा:हिला: थनया अभिलेख व इतिहासबारे पिथना दीम्ह भाजु बेन्डलजुं जुजु शिवदेवया वि.सं. ११७७ (ने.सं. २४०) व वि.सं. ११८० (ने.सं. २४३ या निगू अभिलेख लुइकुगु चर्चा यानातःगु दु । थुकिया कथं स्वयेबलय् किपूया पलिस्था विक्रम या १२ औ शताब्दी (ने.सं.या स्वंगूगु शताब्दी) पाखे जूगु खनेदु । नेपा:या निम्ह लिच्छिवी शिवदेव जुजु जूगु खनेदु, तर थ्व स्वम्हम्ह चाहिं ठकुरी वंशयाम्ह खः । वय्कःयात बंशावलीइ सदाशिवदेव नं धायेगु याः । किपूया पलिस्थाया बारे केशर पुस्तकालयया वंशावलिइ च्वयातः कथं 'जुजु शिवदेवजुं कान्तिपुर व ललितपुर शहरया लिक्क प्रान्तिय पर्वतभाग नैऋत्य दिशाय् कलिगताब्द ३९४२ य् (?) छगू देय् दयेकल' धकाः धयातःगु दु । अथे हे मेगु बंशावलिइ 'थ्व जुजुं निगू शहरया लिक्क 'पर्वत काष्ठ गिरी त्रिकोण यानाः छगू तःधंगु देय् दयेकल' धका च्वया तःगु दु । थुकिं सी दु - जुजु शिवदेवं छगू डांडाय् बस्ती यानाः कीर्तिपूर धका: नां छूगु खः । तर, प्राचीन इलं निसें थन बस्ती दुगु खनेदु । प्रचलित वंशावलिइ गोपाल बंशी जुजुपिनिगु पालय् हे थन बस्ती दय् धुंकूगु खनेदु । आनं किपूया ज: ख:, गोपाली (ग्वाः) तय्गु बस्ती दनि । नापं किपूया था बहाः त्वालय् ग्वाः तय्गु अस्तित्व तच्वकं महत्वं जाः धैगु धापू दु । थन ग्वाः जातिया अस्तित्व न्हंके मज्यू धैगु नं धापू दु । यदि अथेजुल धाःसा ग्वाःत माला हयाः थन तये हयेगु याः धैगु थन न्यनेदु । थुकिं सीदु थ्व प्राचीन थाय् प्राचीन बस्ती दुगु थाय् खः । थन "ग्वाः पुखू" धका: छगू पुखूया नामाकरण याना तःगु नं थुकिया प्राचीन इतिहासनाप स्वाना च्वंगु दु धैगु वंशावलीया तथ्यया लिधंसाय् धाये छि । उकिं किपूयात मध्यकालीन परिभाषा कथंया छगू शहरया रूपय् व्यवस्थित बस्ती दयेकेगु ज्या जक जुजु शिवदेवं याःगु खनेदु । छगू थाय् 'पुर' धायेकेत अबले अनया बस्ती सुरक्षाया हिसावं मजबूत जुइमाःगु अर्थात् बन जंगल दयाः नं चाकःलि पःखाः दयेमाःगु (गढ), मेगु अन सांस्कृतिक रूपं विकास नं जुइमाःगु खः । जुजु शिवदेवं किपूयात 'कीर्तिपुर' धकाः थ्व हे अर्थय् नां तःगु खनेदु । थ्व शिवदेवया कीर्ति फैले याइगु कृति जूगु कारणं थ्व थाय् 'कीर्तिपुर' जूवन धैगु वंशावलीकार पिनिगु दावी दु । जुजु शिवदेवं थनया 'बल्खु' खुसिइ बं पना ब्यूगु खं न वंशावलीकार पिंसं च्वया तःगु दु । थुकिं न छु सी दु धाःसा किपूया पलिस्था नाप थनवा पेशागत ज्या यायेत नं सुविधा याना व्यूगु खः ।

तर, थुलि खयानं 'किपुया' पुलांगु नाया बारे तथ्यत मालेगु खःसा 'पद्मकाष्ठ गिरी' व 'गु दे' निता लुया वै । 'पद्मकाष्ठ गिरी' धैगु नां पुलांगु मखु धैगु विज्ञपिनिगू धापू दु । किपू प्राचीन बस्ती खःसां 'पद्म काष्ठगिरि' प्राचीन मखु । 'गिरी' धैगु डांडा खः ।

किपूया पुलांगु नां 'गू दे' खः धैगु तथ्य अनुसन्धान कर्ता तय्सं लुइकूगु सिज: पौ व ल्वहंपौ पाखें सी दु। किपूया पुरन्दरसिंहया पालय्यांगु सिज:पौ, गुगु ने.सं. ७०७ (वि.सं. १६४३) सं च्वयातःगु खः । थनया महत्वपूर्ण थाय् व द्यः बाघभैरव (गुकियात स्थानीय मनूतय्सं आइद्यः, आजुद्य: नं धाः) यात 'गुं दे स्थानाधिपति' धकाः च्वया तःगु दु । छुन थाय्या नांजाःम्ह द्यःयात व थाय्या 'अधिपति' धायेगु याः । थ्व कथंनं बाघ भैरवयात 'गु दे स्थानाधिपति' धयातःगु खनेदु । तथ्यं किपूया पुलांगु नां 'गु दे' खः धैगु पूष्टि जू वः । अथे हे 'गु दे' छगू नांजाःगु किल्ला (क्वाढ) खः धैगु नं गोपाल वंशावलीइ उल्लेख याना तःगु खने दु ।

यलया जुजु अभय मल्लया पालय् यलया 'क्वाछे' या भारदार कीर्तिपालं भुखाय् ब्वयाः अनिकाल जुया च्वंगु इलय् किपूया 'गु दे' व 'गोछे' धाःगु 'क्वाथ:' (किल्ला) कब्जा याना: विद्रोह याःगु खः । उकिं केन्द्रं (त्रिपुर) कार्यवाही यानाः निगू नं किल्ला चायेकुगु खन गोपाल वंशावलिइकार पिनिसं न्हयथना तःगु दु । थुथाय् न्हयथने बहःगु खँ छु धाःसा थनया लायकु त्वालय् थौं कन्हय् दरवारया अवशेष तक नं मदय् धुंकल । लाय्कुलिइ दरवार दै धैगु सकसिनं स्यूगु खं खः । तर थन नांजक दनि सिवाय् छं अवशेष मदय् धुंकूगु कारणं व सुं नं अनुसन्धाता तय्सं ल्वहंपौ सिज: पौ लुइके मफुनिगु कारणं छु खः धकाः अझ नं धाये फूगु स्थिति मदुनि । तर थनया लायकु गा.वि.स. भवन दुगु थाय्यात 'गुलु क्वाथ' धका: पुलांपिसं धाय्गु याः । गनं थ्व 'गुन्दे क्वाथ' या हे अपभ्रंस रूप ला मखुला धैथें नं च्वं । यद्यपि थन अज्याःगु अवशेष लुइके फूगु मदुनि । थ्व थाय् मेगु थाय् सिबे च्वय् लाक्क दयेका तःगु दु । थुकियात हे 'गुन्दे क्वाथ' धाइगु खःला ? थ्व विषयस तथ्यत माले हे मानि । न्हयागु थजु थन 'क्वाथ' किल्ला ला दुगु हे खत । थुकिया आधारय् नं झीसं अनुमान याये छिं कि थ्व थाय् किपूया पुलांगु नां 'गुं दे' खः । यलया कीर्तिपालं कब्जायाःगु 'क्वाथ' नं थ्व हे जुइ, छायुधाःसा थुगु इलय् किपू यलया छगु प्रान्त जुया च्वंगु खः । थुकथं किपुया सिज:पतिइ 'गु दे' या खं न्हयथना तःगुलिं नं थनया पुलांगु नां 'गु दे' हे खने दु । मेगु खं, थनया पुलांगु म्येय् (खतुं थ्व गबले चिनातःगु सीमदु) 'पद्म काष्ठ पुरी देय्' धकाः न्ह्यथना तःगु दु ।

अथे 'गुद स' धकाः बाघभैरवया नां नापं न्हयथना तःगु दु - ('पालयाक श्री बाघभैरवया नाम गुदेस') थ्व कथ 'गु दे' तःग थासय् चर्चा याना तःगु नां धका: सी दु । अथे हे बाघ भैरव दुगु थाय्यात स्थानीय मनूतय्सं 'गुनय्' धायेगु याः । आः हे अथे धया वया च्वंगु दु । गुनय् धायेगु नं 'गु दे' या अपभ्रंस रूप खः धकाः धाये छिं ।


मेगु ख धायेगु खःसा, थ्व थाय् 'गु देय' हे धाये ल्व:, छाय्धाःसा थनया अधिकांश थासय् न्हापा निसें जंगल दु । गुगु जंगलया अवशेषया रूपय् आः हे नं भच्चा' भच्चा दनि । ५० दं न्हय हे थनया देय् क्वय् जंगल यक्व दुगु खः, धकाः थनया बुरा पाका तय्सं धायेगु न याः । थ्व कथं किपूयात 'गु दे' धायेगु नं ल्वः ।

न्हयागु थजु, किपू देय्या नाया विषयय् दुवाला वं वनेबलय् 'गुं दे' यात हे पुलांगु ना कथं नालेमाः । आःतक लूगु तथ्यया लिधंसाय् झीसं थथे धाये फु । तर, अथे सां नं झीस किपूया वास्तविक परिचयया बारे अझ नं दुवाला स्वय्माःगु जरूरी दु ।


Wednesday, March 19, 2025

क्यान्सर पिडीत दिपिका श्रेष्ठयात आर्थिक ग्वाहालि यायेत इनाप


येँ ।  ब्लड क्यान्सरनाप ल्वानाच्वंम्ह दिपिका श्रेष्ठयात ग्वाहालि यायेत वय्कःया छेजःपिंसं इनाप याःगु दु ।  

येँ महानगरपालिका वडा नं. १९ सुन्तागल्ली च्वनादिम्ह दिपिका श्रेष्ठ थ्यमथ्यं प्यदँनिसें ब्लड क्यान्सर ल्वय्लिसें ल्वानाच्वंम्ह खः । 

थौंकन्ह्य भारतया डिल्लीइ च्वंगु म्याक्स सुपर स्पेसियालिटी हस्पिटललय् वासः यानाच्वंगु दु ।   

वय्कःयात वासः यायेगु झ्वलय्१ करोड २० लख खर्च जुया आर्थिक अवस्था कमजोर जूगुलिसें स्थानीय सरकारं बियावयाच्वंगु आर्थिक ग्वाहालिई  म्हो जूगु हुनिं थ्यंमथ्यं ८० लख अतिकं आवश्यक जूगुलिई आर्थिक ग्वाहालिई यानादिइत सकलसित इनाप याःगु दु । 



ब्लड क्यान्सर ल्वय्या वासः यानाच्वंम्ह दिपिका श्रेष्ठयात  आर्थिक ग्वाहालि यायेत सिटिजन्स बैंकया न्यूरोड कचाया खाता नं 0070100001490010  वय्कःया भारतया मो. ल्याः +91 93193 95461 र नेपाःया मो. नं. 9841133618  ल्याखय् स्वापू तयादिइफै ।